Obecnie współczesne tartaki produkują zarówno drewno konstrukcyjne, jak i tzw. tarcicę. Każdy produkt powstaje z dokładnie i precyzyjnie wyselekcjonowanego surowca, a następnie muszę przejść obróbkę. Każdy z elementów musi każdorazowo przejść przez proces suszenia. Suszenie jest bardzo ważnym aspektem obróbki drewna. Niewłaściwie wysuszone drewno będzie mieć negatywny wpływ na konstrukcję z niego wykonaną. Materiał nie powinien być zarówno zbyt wilgotny, jak i zbyt suchy. Z poniższego artykułu dowiesz się jakie metody są obecnie stosowane w tartakach.
Od razu po ścięciu drewno ma dużą wilgotność. Wilgoć w drewnie bierze się z naturalnych soków, jakie występują w nim podczas procesu wegetacji. Drugim źródłem może być woda, którą drewno nasiąka już po ścięciu, np. podczas deszczu. Wilgotne drewno nie nadaje się ani na opał, ani do tworzenia konstrukcji. Należy więc je wysuszyć, nawet gdy pozornie wydaje się ono już suche, gdy je dotykamy. Wilgotne drewno podatne jest na:
Można więc śmiało stwierdzić, że suszenie jest procesem niezbędnym i poprawia jakość obróbki drewna, a także podwyższa jego właściwości mechaniczne.
Najogólniej rzecz biorąc, suszenie drewna polega na przemieszczaniu się wilgoci zawartej w drewnie z wewnątrz do warstw leżących zewnętrznie i powierzchniowo, skąd odparowuje. Można ten proces podzielić na 4 etapy.
Można wyróżnić 3 metody suszenia drewna. Naturalną, a także dwie sztuczne.
Naturalna, czyli w szaplach. Jest to suszenie polegające na ułożeniu drewna na wolnym powietrzu.
Sztuczna, czyli z wykorzystaniem komór.
Jak można się łatwo domyślić, naturalny sposób suszenia drewna wymaga czasu. Proces ten może trwać od 6, aż do nawet 24 miesięcy. Dlatego też coraz popularniejsze jest stosowanie komór, które znacznie tez proces skracają, co daje korzyści ekonomiczne.
Naturalny proces suszenie drewna następuje poprzez ruch powietrza, w czasie suchych, ciepłych i wietrznych dni. Dzięki temu materiał osiąga pożądania wilgotność ok. 15%. Bardzo ważny jest tutaj sposób ułożenia drewna, w taki sposób, by powietrze miało dostęp do materiału z każdej strony, co sprawi, że suszenie będzie bardziej efektywne. W taki sposób układa się właśnie sztaple.
Należy się poświęcić uwagę na wybór samego miejsca składowania drewna. Musi ono mieć suche i dobrze wypoziomowane podłoże, a szaple powinny być układane ok. 50 cm nad ziemią. Drewno nie powinno też być ułożone w miejscu nieosłoniętym od bezpośredniego słońca i deszczu. Doskonale sprawdzają się w takich sytuacjach np. otwarte hale.
Proces naturalnego suszenia drewna w naszym klimacie trwa:
Choć naturalne suszenie to sposób stosowany od wieków, to nie jest to metoda pozbawiona wad. Głównymi minusami tego typu procesu jest degradacja materiału. Kolejnym powodem tego, że jest coraz rzadziej wybieraną metodą, są czynniki ekonomiczne.
Bardzo często suszenie naturalne traktowane jest jako wstępne, przed suszeniem sztucznym, które zostanie omówione w następnym artykule.
Przeczytaj także:
Jak przechowywać drewno opałowe? (madar-palety.pl)
Kim jest tartacznik? (madar-palety.pl)
Co znajdziesz w tartaku? (madar-palety.pl)
Choć zwiększa się popularność pomp ciepła, ogrzewania gazowego czy elektrycznego, to wciąż dużą popularnością cieszy się też ogrzewanie domu drewnem opałowym. Jednak wiele osób stosujących tę metodę ma problem z jego przechowywaniem i odpowiednim zabezpieczeniem na sezon zimowy. Jeśli jedną z takich osób jesteś i Ty, zapraszamy do przeczytania poniższego artykułu. Znajdziesz w nim garść pomysłów na to, w jaki sposób można przechowywać drewno opałowe, by zachowało swoje właściwości.
Przechowywanie drewna ma ogromny wpływ na jego wartość opałową. Drewno, które jest świeże, mokre, czyli pełne jeszcze soków spala się dużo szybciej, a jednocześnie mocno dymi. Przez to też szybko się zużywa, dając tak naprawdę niewiele ciepła. Dlatego też wybór odpowiedniego miejsca do jego przechowywania i zabezpieczenie przed wilgocią pozwoli w najlepszy sposób wykorzystać drewno zebrane na opał.
Niewielkie ilości drewna, które są potrzebne na bieżąco, można ułożyć w specjalnym stojaku czy niewielkim regaliku i trzymać obok kominka. Specjalne koszyki na drewno opałowe także doskonale spełnią funkcję miejsc do przechowywania, a dodatkowo prezentują się niezwykle ładnie. Podstawową zaletą tego typu rozwiązania jest łatwy dostęp. Nie ma potrzeby wychodzenia z domu, by donieść opału, a jak wiadomo może być to nieprzyjemne zimą. Jednak taki opał wystarczy jedynie na dzień lub kilka dni, jest więc potrzebne regularne uzupełnianie opału.
Ułożenie drewna przy ścianie jest najpopularniejszym sposobem jego składowanie. Bardzo duże znaczenie ma wybór ściany, przy której drewno zostanie ułożone, najlepiej wybrać stronę południową, która jest dobrze nasłoneczniona. Sama metoda jest niezwykle wygodna. Dobrze jest pamiętać o zachowaniu minimum 5-10 cm odległości drewna od ściany. Zabieg też umożliwia zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, co pozwoli uniknąć zawilgocenia ściany i pojawienia się pleśni.
Kolejnym istotnym aspektem jest ułożenie drewna na ażurowej podstawie, minimum 20 cm od ziemi. Dzięki temu opał zostanie zaizolowany od wilgotnego podłoża.
Ostatni punkt to ochrona przed warunkami atmosferycznymi. Ochronę przed deszczem czy śniegiem może zapewnić wysunięty dach bądź specjalny okap przyścienny. Jeśli takiego nie posiadasz, zainwestuj w specjalną plandekę do przykrycia drewna na dłuższy czas. Są one najczęściej wykonane z niezwykle wytrzymałej tkaniny.
Drewno można też ułożyć na specjalnych regałach, które najlepiej ustawić w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu, budynku gospodarczym lub garażu. Stosowanie takich regałów jest bardzo wygodnym sposobem, gdyś drewno jest ułożone w równy sposób. Daje to nam pewność, że między pojedynczymi kawałkami jest zachowana odpowiednia cyrkulacja powietrza, zapewniająca suchość drewna. Dzięki temu, że powietrze może swobodnie przepływać pomiędzy kawałkami opału, możliwe jest jego dokładne wysuszenie, a także zapobiegnięcia pojawienia się wilgoci, która mogłaby stać się przyczyną pojawienia się pleśni.
Taki regał może być wykonany z drewna lub ze stali, a wybór pozostaje kwestią indywidualną. Wiele osób nie ma możliwości ustawienia stojaka w oddzielnym pomieszczeniu. Pojawia się wtedy konieczność umieszczenia go na podwórzu. W przypadku takiej sytuacji wystarczy postawić regał np. na tarasie czy terenie ogrodu, ale pod zadaszeniem. Uchroni to drewno przed warunkami atmosferycznymi. Można też skorzystać z plandeki, jednak należy pamiętać, by nie zakrywać regału zbyt szczelnie i zostawić możliwość cyrkulacji powietrza.
Wiata może być zbudowana przy gotowej już ścianie bądź stanowić całkowicie niezależną konstrukcję. Taka wiata to dach wsparty na specjalnych słupkach o bokach mogących mieć postać kratownic lub lamelów. Niewątpliwą zaletą wiaty jest fakt, że zapewnia doskonały przewiew. Jednak należy zapewnić składowanemu drewnu odpowiednie podłoże.
Pergola to nieco prostsza odmiana wiaty, a zarazem jest też od niej tańsza. Jej boki wypełniają kratownice, a zadaszenie jest nieco prowizoryczne. Taka pergola dobrze sprawdzi się przy przechowywaniu i suszeniu drewna na następny sezon.
Drewno na opał można też przechować w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu, czyli właśnie drewutni. Drewutnia to zadaszona budowla o ażurowych ściankach, które zapewniają odpowiednią cyrkulację powietrza. Tradycyjnie wyposażone w utwardzoną posadzkę izolującą drewno od wilgoci.
Taki budynek może przylegać do domu czy budynku gospodarczego lub stanowić odrębną konstrukcję. W drewutni powinno też znaleźć się stanowisko do rąbania drewna, a także składowisko narzędzi służących do obróbki drewna. Drewutnię można zakupić gotową lub zbudować ją samodzielnie z materiału zakupionego w tartaku.
Przeczytaj także:
Kim jest tartacznik? (madar-palety.pl)
Co znajdziesz w tartaku? (madar-palety.pl)
Drewniane podłogi – wady i zalety (madar-palety.pl)
Jeśli hobbystycznie zajmujesz się obróbką drewna, z pewnością masz pokaźny zapas trocin. Rozdrobnienie to też doskonały sposób na pozbycie się gałęzi drzewek po przycięciu ich. Czy trociny musisz wyrzucać? W jaki sposób możesz je zagospodarować w swoim gospodarstwie domowym? Tego wszystkiego dowiesz się z poniższego artykuł.
Trociny to wiórki będące odpadem powstającym w wyniku obróbki drewna. Powstają w wyniku cięcia, strugania czy toczenia materiału. Kiedyś były stosowane jako materiał wypełniający w tzw. polepie. Polep natomiast to warstwa izolacyjna, w której materiałem wiążącym była glina, a wypełnieniem wymienione już wcześniej trociny, żużel lub sieczka. Dziś można więc śmiało uznać, że odpadek równa się śmieć. Jak się jednak okazuje, obecnie trociny możesz z powodzeniem dość szeroko wykorzystać w gospodarstwach domowych.
Dziś są materiałem bardzo często wykorzystywanym do ogrzewania. Dzieje się to na 3 sposoby:
Trociny doskonale sprawdzą się jako materiał do nawożenia gleby. Dzięki nim gleba zyska próchnicę, jednak konieczne jest dostarczenie azotu, który jest niezbędny do procesu rozkładu. Wiórki przesyp zatem preparatami zawierającymi azot. Są to między innymi obornik, saletra amonowa, mocznik czy skoszona trawa.
Dalsze postępowanie jest uzależnione od pochodzenia trocin – inaczej zastosujesz te z drzew iglastych, a inaczej te z liściastych. W przypadku tych pierwszych kompostowanie jest zalecane, ale nie niezbędne. Nawóz pochodzący z drzew liściastych należy przetrzymać przez okres co najmniej 4 miesięcy.
Gotowy nawóz używamy w ilości ok. 10 l na 1 m² i przekopuje ziemię. Prace należy przeprowadzić jesienią.
Ważne jest, by przygotowywać nawóz tylko ze zdrowych drzew. Trociny z roślin, dotkniętych chorobą mogą stanowić źródło zakażenia Twojego ogródka. Takie trociny należy odseparować i przetrzymywać w oddzielnym miejscu.
Trociny doskonale sprawdzą się też w Twojej domowej wędzarni. Jeśli lubisz przygotowywać własnoręczne wędliny i wyroby wędzarnicze, nie wyrzucaj trocin, tylko przechowaj je właśnie na taką okazję. W zależności od typu wędzarni do kawałków drewna możesz dodać właśnie wcześniej wspomniane trociny czy zrębki.
Do przygotowywania mięsa stosuje się drewno z drzew owocowych i liściastych, a w zależności od użytego gatunku można uzyskać różny smak i zapach gotowego produktu. Przykładowo wiśnia daje łagodny dym i gorzkawy owocowy posmak, który idealnie nadaje się do drobiu, podobnie jak jabłoń, która da łagodny dym i lekko słodki owocowy posmak. Do drobiu, ale też do ryb doskonale pasuje drewno z winorośli, najlepiej grubej i dobrze wyschniętej, które da wyraźny owocowy smak. Jesion nada wędzonkom barwę złotą i ostry posmak, który świetnie będzie się komponował z dziczyzną.
Wiórki poza wyżej wymienionymi zastosowaniami, możesz użyć na jeszcze kilka sposobów.
Wyścielenie klatki z gryzoniami. Masz chomika lub myszki? Trociny doskonale sprawdzą się jako wyściółka w ich klatkach. Musisz tylko dokładnie oczyścić je z pyłu, który może małe zwierzątka uczulać.
Wypełnienie worka treningowego. Domowy sposób na worek treningowy to wypełnienie go piaskiem i trocinami w proporcji 40% piasku i 60% trocin. Należy tylko wcześniej zadbać, by trociny były pozbawione większych kawałków, które mogą przerwać skórzany worek.
Najbardziej nietypowe zastosowanie to dodatek do farby do malowania ścian. Wymieszane z farbą mogą stanowić ciekawy i nietypowy element dekoracyjny. Warto tylko wcześniej wypróbować farbę na niewielkim kawałku ściany.
Jak widać, trociny nie są tylko resztą, ale mogą doskonale wykorzystane w Twoim gospodarstwie domowym. Jeśli nie zajmujesz się obróbką drewna, możesz wybrać się do tartaku, np. Madar, gdzie z pewnością zaopatrzysz się w potrzebną Ci ilość trocin.
Zobacz także:
Rozwiązania, które można wykorzystać za pomocą pelletu (madar-palety.pl)
Drewniane paski dekoracyjne czyli Lamel (madar-palety.pl)
Paleta jednorazowa to paleta drewniana, która nie podlega zwrotowi (madar-palety.pl)
Pellet to ekologiczne paliwo grzewcze, które staje się w Polsce coraz bardziej popularne. Jak się go produkuje? Jakie są najpopularniejsze sposoby wykorzystania pelletu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Pellet powstaje z odpadów drzewnych, takich jak wióry, trociny, czy zrębki. Są one prasowane pod dużym ciśnieniem, a następnie przeciskane przez otwory w specjalnej matrycy. W efekcie powstają granulki o szerokości około 6-8 mm oraz długości około 30 mm. Pellet opałowy może powstawać z może powstawać z dowolnego rodzaju drewna, które musi być najpierw odpowiednio rozdrobnione, w związku z czym do jego produkcji idealnie nadają się odpady drzewne. Warto również mieć świadomość, że pellet może być wytwarzany także ze słomy, czy biomasy, jednak do ogrzewania domów jednorodzinnych wykorzystuje się pellet wyprodukowany z odpadów drzewnych ze względu na jego wartość opałową.
Jak wspomniano we wstępie pellet jest coraz chętniej wybieranym paliwem grzewczym, co wynika przede wszystkim z jego atrakcyjnej ceny oraz faktu, że jest to paliwo odnawialne. Dowodem rosnącej popularności może być liczba wyszukiwań w Internecie hasła pellet cena. Nie każdy jednak wie, że pellet sprawdza się również jako wyściółka dla kota, czy królika. Inną ciekawostką jest fakt, że pellet, a w zasadzie jego szczegółną odmianę, czyli pellet zanętowy wykorzystują również wędkarze.
Najpopularniejszym wykorzystaniem pelletu jest z pewnością ogrzewanie, zarówno domów jednorodzinnych, jak i budynków przemysłowych, czy użyteczności publicznej. Ogrzewanie pelletem jest bardzo wydajne, a piec na pellet jest w stanie utrzymać stałą temperaturę w budynku. Warto również mieć świadomość, że pelletem można palić również w piecach dedykowanych do spalania węgla, drewna, a nawet ekogroszku. W tym przypadku wystarczy zmodernizować stary kocioł instalując palnik na pellet. Jest to rozwiązanie ekologiczne oraz ekonomiczne, ponieważ nie ma konieczności wymiany pieca na nowy.
Warto również mieć świadomość, że pellet można spalać także w kominku. Kominek na pellet to rozwiązanie, które jest wygodne w obsłudze, czyste, a także wydajne. W czym tkwi przewaga pelletu nad drewnem spalanym w kominku? Otóż, drewno opałowe, o którym pisaliśmy w artykule: Drewno opałowe. Jakie drewno do pieca?, spala się mniej efektywnie, a w procesie powstaje więcej zanieczyszczeń oraz substancji smolistych. Pellet spalany w kominku jest lepszy również z praktycznego punktu widzenia, ponieważ zapakowany jest w szczelne opakowania, co pozwala utrzymać porządek w salonie.
Pellet spalany może być nie tylko w piecach, czy kominkach, ale również przez automatyczny kocioł na pellet. W tym przypadku zaletą jest przede wszystkim bezobsługowość, ponieważ tego typu kotły na pellet wymagają jedynie zasypania podajnika oraz regularnego usuwania popiołu (co kilka dni). Piec na pellet z podajnikiem to wygoda oraz wysoka wydajność, którą pozwala osiągnąć właściwe zaprogramowanie sterownika. Urządzenie tego typu działają na tej samej zasadzie, co piece na ekogroszek, a w niektórych przypadkach kocioł umożliwia spalanie obu tych paliw. Zastanawiając się jednak nad tym, czy lepszy będzie pellet, czy ekogroszek wyborem powinno być paliwo odnawialne, czyli pellet. Ekogroszek to wyrób węglowy, który jest bowiem dużo mniej "eko" niż powszechnie sądzimy.
Do ogrzewania domów jednorodzinnych stosowane są również kominki na pellet z płaszczem wodnym. Może to być alternatywa dla instalacji centralnego ogrzewania oraz tradycyjnych kotłów. W tym przypadku następuje wymiana ciepła pomiędzy spalinami uzyskanymi w procesie spalania pelletu, a wodą przepływającą przez płaszcz. Kominek połączony jest z grzejnikami poprzez wymiennik ciepła, co sprawia, że woda z obiegu otwartego nie łączy się z wodą w obiegu zamkniętym.
Z pewnością nie każdy wie, że w sprzedaży dostępny jest również pellet dla kota, królików, czy innych zwierząt klatkowych. Do produkcji pelletu tego typu również wykorzystuje się odpady drzewne, jednak w tym przypadku nie istotna jest jego wartość opałowa. W związku z tym może to być pellet bez kategorii, który jest zdecydowanie tańszy niż opałowy pellet. Cena opakowania wynosi zazwyczaj kilkanaście złotych. Jest ona niska, ponieważ tego typu pellet powstaje z najróżniejszych odpadów pochodzących z tartaków. Więcej informacji o ich roli można znaleźć w artykule: Czym jest tartak, jaką rolę pełni i czy możemy coś w nim kupić? Zaletą pelletu jest również duża chłonność, dzięki czemu świetnie sprawdza się jako wyściółka w kuwecie dla kota, czy klatkach dla innych zwierząt.
Jak już wspomniano oprócz pelletu opałowego, który może może służyć również jako wyściółka dla kota, produkowany jest także pellet zanętowy, który jest używany przez wędkarzy. Co to jest pellet zanętowy? Są to granulki wytwarzane w ten sam sposób co pelet opałowy. Różnicą jest jednak ich skład, ponieważ pellet zanętowy powstaje z produktów spożywczych, takich jak np. mąka kukurydziana, czy pszenna, nasiona, a nawet białka ryb. Pellet zanętowy jak sama nazwa wskazuje stosowany jest jako zanęta dla ryb drapieżnych.
Podsumowując należy stwierdzić, że pellet to produkt, który sprawdza się w przypadku wielu rozwiązań. Najpopularniejszym jest wykorzystanie go jako paliwa opałowego, jednak technologia produkcji sprawia, że sprawdza się również jako wyściółka, czy zanęta dla ryb.
Wymóg ekologicznego ogrzewania domów sprawia, że coraz więcej osób zastanawia się nad tym, co to jest pellet. Otóż pellet jest paliwem opałowym występującym w formie granulatu, które jest wytwarzane ze sprasowanych pod wysokim ciśnieniem odpadów drzewnych, m.in trocin, wiórów, czy zrębków. W efekcie powstaje pellet opałowy wykorzystywany do ogrzewania domów, który występuje pod wałków o grubości 6-8 mm i długości około 30 mm. Warto również wiedzieć, że pellet jest produkowany także ze słomy, jednak w tym przypadku stosuję się go do ogrzewania budynków przemysłowych, czy użyteczności publicznej. Interesującą kwestią jest też cena pelletu, o czym świadczy chociażby popularność wyszukiwania w Internecie frazy: pellet cena. W rzeczywistości cena pelletu uzależniona jest od jego jakości oraz wartości opałowej, co sprawia, że tona może kosztować zarówno 700 złotych, jak i 1300-1500 złotych. Górne widełki odnoszą się do pelletu najwyższej klasy, którego wartość opałowa wynosi ok. 19 MJ/kg.
Jak już wspomniano ogrzewanie pelletem zyskuje coraz więcej zwolenników ze względu na fakt, że jest to paliwo, którego wartość opałowa est porównywalna do drewna, o spalaniu którego można przeczytać w artykule: Drewno opałowe. Jakie drewno do pieca? Pellet opałowy w procesie spalania wydziela jednak zdecydowanie mniej zanieczyszczeń, co sprawia, że jest przyjazny środowisku. Jest to możliwe dzięki właściwemu przebiegowi procesu spalania oraz faktowi, że do produkcji pelletu wykorzystuje się surowce drzewne uwzględniające normę ISO 17225-2. Docenić należy również fakt, że pellet spala się całkowicie w związku z czym pozostaje po nim niewielka ilość popiołu, a tego typu paliwo może spalać nie tylko piec na pellet, ale również kominki na pellet z płaszczem wodnym.
W poprzednim akapicie wspomniano, że pellet może być spalany zarówno przez kominek na pellet, jak i kotły na pellet. Ciekawym rozwiązaniem jest również palnik na pellet, który można zainstalować w drzwiczkach wykorzystywanego dotychczas pieca. W efekcie można spalać pellet bez konieczności wymiany pieca na nowy, co jest korzystnym rozwiązaniem z ekonomicznego punktu widzenia. W efekcie kocioł na pellet może powstać dzięki modernizacji pieca przystosowanego do spalania drewna, węgla, czy ekogroszku.
Pellet w wielu przypadkach zestawiany jest z ekogroszkiem, co wynika z faktu, że w przypadku obu paliw obsługę kotłowni można zautomatyzować poprzez zastosowanie pieców w podajnikiem. W związku z tym wiele osób zastanawia się nad tym, czy lepszy będzie pellet czy ekogroszek? Biorąc pod uwagę aspekt ekologiczny z pewnością korzystniejsze będzie spalanie pelletu, który jest paliwem odnawialnym. Ekogroszek mimo iż zawiera w swojej nazwie przedrostek "eko" nadal jest produktem węglowym, którego spalanie powoduje wytwarzanie szkodliwych gazów i substancji smolistych.
Mając świadomość przewagi pelletu nad ekogroszkiem warto się również zastanowić, jak wygląda porównanie pellet czy gaz. Biorąc pod uwagę obsługę kotłowni z pewnością lepiej wypada gaz, który nie wymaga podejmowania żadnych czynności. Ogrzewanie domu pelletem jest jednak znacznie tańsze, a różnice w kosztach mogą sięgać nawet 25% (w przypadku gazu z sieci) lub 50 % (w przypadku gazu z butli) na korzyść pelletu. Warto również mieć świadomość, że pellet jest najlepszym rozwiązaniem wszędzie tam, gdzie nie przebiega gazociąg, a co za tym idzie nie ma możliwości ogrzewania domu gazem z sieci. Ogrzewanie gazem z butli jest nie tylko znacznie droższe, ale wymaga również wykonania kosztownej instalacji.
Ogrzewanie domu pelletem jest nie tylko tanie, ale również wygodne. Cały proces można zautomatyzować stosując piec na pellet z podajnikiem. Takie rozwiązanie sprawia, że spalanie jest praktycznie bezobsługowe, ponieważ wystarczy raz na kilka dni zasilić podajnik pelletem oraz z podobną częstotliwością usuwać popiół. Tego typu piec posiada również wbudowany sterownik, który należy odpowiednio zaprogramować, dzięki czemu spalanie jest efektywne, a w domu utrzymuje się założona wcześniej temperatura. Piece na pellet z podajnikiem są kupowane przez właścicieli domów jednorodzinnych również ze względu na to, że umożliwiają utrzymywanie stałej temperatury przez cały okres grzewczy.
Podsumowując należy stwierdzić, że pellet to ekologiczne paliwo opałowe, które może stanowić doskonałą alternatywę dla ekogroszku, czy gazu. Jego zaletą jest przede wszystkim atrakcyjna cena oraz przyjazność dla środowiska naturalnego.